علمی

تعقیبات و نوافل

نماز،حضور در پیشگاه خداوند و شرکت در ضیافتی معنوی است که وی،بندگان را به آن فرا خوانده است.

همچنانکه حضور در یک میهمانی،مقدمات و آدابی دارد و نسبت‏به‏مهمان،استقبال و بدرقه به عمل می‏آید و مهمان هرچه عزیزتر باشد،مراسم پیشواز و بدرقه،با شکوهتر صورت می‏پذیرد،ادای فریضه الهی نیزچنین است.

پیشوایان معصوم ما(علیه السلام)پیش از فرا رسیدن وقت نماز،خودرا مهیای آن می‏ساختند و پس از نماز نیز،مدت‏ها به تعقیب نمازمی‏پرداختند و دل از یاد خدا نمی‏کندند و لب از ثنای او نمی‏بستند وچهره از قبله بر نمی‏تافتند.مگر نه آنکه نماز را«نور چشم‏»خودمی‏دانستند؟ مگر انسان به آسانی دل از نور چشم می‏کند و از آن چشم‏می‏پوشد؟

اذان و اقامه،نوعی استقبال از نماز است و تعقیبات،بدرقه آن. بی‏اعتنایی به تعقیبات و دعاهای پس از نماز،نشان بی‏علاقگی به‏خود نماز است.آنگونه که در روایات،نسبت‏به زودتر رفتن به مسجد و انتظار شروع نماز را کشیدن،تشویق و سفارش شده و منتظر نماز را، «مهمان خدا»گفته‏اند. ⁽¹⁾ به انجام مستحبات و دعاهایی پس از اتمام‏نماز نیز سفارش شده است. قرآن می‏فرماید:

«فاذا فرغت فانصب و الی ربک فارغب‏» ⁽²⁾ همین که فارغ شدی،به کار دیگری بپرداز و به سوی پروردگارت رغبت نما.

اینک به ذکر برخی از مسائل مربوط به تعقیبات می‏پردازیم: